Zdrowie fizyczne i psychiczne jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niestety nie zawsze jesteśmy w stanie uniknąć chorób, które mogą przyczyniać się do utrudniania wykonywania codziennych czynności. W tym artykule postaramy się przybliżyć rodzaje chorób, przyczyny ich występowania oraz sposoby ich zwalczania.
Kiedy dotyka nas choroba, organizm nie jest w stanie funkcjonować normalnie. Choroby mogą wynikać z wielu źródeł i mieć wiele różnych podłoży. Wyróżnia się bowiem choroby wrodzone, choroby wynikające z uszkodzeń ciała, choroby zakaźne oraz inne, wynikające z odmiennych przyczyn. Niektóre z nich są niegroźne i można z nimi żyć bez większych utrudnień, jednak istnieją też takie, które dość mocno ograniczają samodzielność, a wręcz wymagają stałej opieki specjalistów i członków rodziny.
Choroby w przeszłości
Lata temu, kiedy medycyna nie była jeszcze tak rozwinięta jak obecnie, ludzkość zmagała się z wieloma chorobami, które bardzo często kończyły się przedwczesną śmiercią wielu osób. W XIV wieku na świecie wybuchła epidemia dżumy, zwanej również czarną śmiercią. W jej efekcie śmierć poniosło około 25 milionów ludzi, a wielu innych bardzo mocno ucierpiało na zdrowiu. Prawdopodobną przyczyną rozprzestrzeniania się tej zarazy były bakterie przenoszone przez pchły żerujące na zainfekowanych szczurach. Ogromne śmiertelne żniwa zebrała również hiszpanka, czyli epidemia grypy, w wyniku której w latach 1918-1919 zmarło kilkadziesiąt milionów ludzi. Podobnych chorób o globalnej skali było w przeszłości bardzo dużo, bowiem nie znano wówczas znaczenia wirusów oraz nie przeprowadzano takich badań, jakie są możliwe w obecnych czasach.
Choroby zakaźne
Do grupy chorób zakaźnych zakwalifikować można wiele przypadłości. Zarazki, do których zalicza się wirusy, bakterie, grzyby czy priony (szczególne formy białka) przenosić się mogą z jednej osoby na inne poprzez bezpośredni kontakt lub za pomocą powietrza. Bakterie obecne są niemal wszędzie. Wśród zakażeń bakteryjnych wyróżnić można wszelkiego rodzaju zatrucia pokarmowe, gruźlicę, tężec, czy krztusiec (koklusz). Bakterie zwalczać można antybiotykami, a także środkami antyseptycznymi. Podstawową formą profilaktyki są szczepionki uodporniające organizm.
Wirusy potrafią wywoływać wiele chorób, jak chociażby AIDS, różyczkę, ospę wietrzną, wściekliznę, grypę, katar oraz doskonale znany COVID-19, który jest chorobą zakaźną o podłożu wirusowym. Podobnie jak w przypadku chorób bakteryjnych, sposobem zapobiegania tym chorobom są przede wszystkim szczepionki.
Dość wyraźnie mniejsze od wirusów są priony, składające się z samoreplikującego białka. Zdaniem wielu naukowców priony były powodem tzw. choroby wściekłych krów oraz choroby Creutzfeldta-Jacoba występującej u ludzi. Jej skutkami są zaburzenia czucia i koordynacji ruchów, przeradzające się w upośledzenie psychomotoryczne, powodujące w ostateczności nieuchronną śmierć.
Innymi nośnikami chorób zakaźnych są grzyby. Mają one wpływ na powstawanie grzybicy skóry, paznokci, pleśniawek, a nawet zakażeń wewnętrznych w ciele człowieka. Wszelkie infekcje wywołane grzybami leczy się odpowiednimi preparatami, mogącymi przybierać formę maści, sprayu, kremu, zasypek, lakierów czy aerozolu.
Epidemie i pandemie
W przypadku, gdy na pewnym obszarze wiele osób zachoruje na tę samą chorobę mamy do czynienia z epidemią. Kiedy dotyczy ona m.in. cholery czy tyfusa bardzo często jej przyczyną może być spożywanie pokarmów lub picie wody z nieznanych, zakażonych źródeł. Dotyczy to głównie krajów bardzo słabo rozwiniętych, w których higiena i ogólne warunki życia stoją na niskim poziomie. Z kolei epidemie grypy lub różyczki spowodowane są nieustannym przemieszczaniem się zarazków drogą kropelkową. Ich rozprzestrzenianiu się sprzyja kichanie i kaszlenie osób zarażonych, przebywających w miejscu publicznym lub bliski kontakt takiej osoby z innymi (np. domownikami lub znajomymi).
Podobne sposoby rozprzestrzeniania się zarazków, wywołujących choroby zakaźne występują w przypadku pandemii. Podstawową różnicą jest jednak skala choroby, bowiem pandemia obejmuje swoim zasięgiem znacznie większą część populacji. W przypadku pandemii koronawirusa sposobami walki z rosnącą liczbą zakażeń są szczepienia ludności, noszenie maseczek ochronnych, dezynfekcja rąk oraz ograniczenie kontaktów międzyludzkich, poprzez pracę zdalną oraz zamknięcia miejsc spotkań w celach rozrywkowych (kina, teatry, kluby). Czytaj dalej>>
