Spożywane przez nas produkty, mają znaczący wpływ na pracę organizmu. Trafiają one bowiem do układu pokarmowego, który w procesach trawiennych dostarcza ciału niezbędnych witamin i minerałów. Sprawdź, jaką drogę pokonuje zjedzony obiad, zanim zostanie całkowicie strawiony.
W układzie pokarmowym odbywa się proces rozkładania spożytych pokarmów na mniejsze cząsteczki związków, przyswajanych przez organizm poprzez krew. Trawienie żywności swój początek ma już w jamie ustnej, jednak kluczowy etap zachodzi w żołądku i jelitach. Ich długość sięga około siedmiu metrów, a zakończeniem jest odbyt, poprzez który następuje wydalenie niestrawionych elementów.
Etapy trawienia pokarmu
Spożywany przez nas pokarm jest w pierwszej kolejności przeżuwany i dzielony na mniejsze porcje, które bezproblemowo jesteśmy w stanie połknąć. Przednimi zębami (siekaczami) odgryza się kęs, który następnie przesuwany jest językiem w głąb jamy ustnej, gdzie następuje zmiażdżenie go przez zęby trzonowe, mieszając jednocześnie ze śliną. Ta z kolei jest elementem wytwarzanym przez gruczoły ślinowe, czyli ślinianki. Nawilżony i dobrze zmielony pokarm jest połykany i poprzez przełyk trafia do żołądka. Mięśnie przełykowe ulegają rozluźnieniu, w celu przyjęcia porcji pokarmu, a następnie kurczą się transportując porcję pokarmu w dół. W żołądku, który rozciąga się w miarę napływania pokarmu, następuje wiele procesów. Zjedzony kęs miesza się z kwasami żołądkowymi i enzymami trawiennymi. Kwasy i enzymy pozwalają zabić bakterie, powoli rozkładając pokarm. Występujące w ścianach żołądka mięśnie poruszają się i zamieniają treść żołądkową w płynną masę.
W części strawiony pokarm transportowany jest w dalszej kolejności do jelita cienkiego. Tym razem w dalszym rozkładzie udział biorą enzymy wytwarzane w ścianie jelita, a także w gruczole zwanym trzustką. Następuje wówczas rozkład pokarmu na cząsteczki cukrów, tłuszczów i aminokwasów, będących produktem rozpadu białka, które w prosty sposób przenikają przez ścianki jelita i trafiają do krwi. Stamtąd układ krwionośny transportuje je do wątroby, która magazynuje nadmiar substancji i przekształca część szkodliwych produktów, w lepiej przyswajalne związki. Z wątroby krew przenosi substancje odżywcze do każdej części organizmu, gdzie są źródłem energii, a także materiałem budulcowym i rekonstrukcyjnym komórek.
Elementy pokarmu, które nie ulegną procesowi trawienia, jak chociażby zawarte w warzywach i owocach włókna błonnika, trafiają do jelita grubego. W jego skład wchodzą trzy odcinki, takie jak okrężnica, odbytnica i odbyt. Niestrawione resztki zalegają w okrężnicy od dwunastu do trzydziestu sześciu godzin, podczas których usunięta z nich zostaje woda i sól. W ostatniej fazie transportowane są one do odbytu i wydalane w postaci kału.
Jak dbać o układ pokarmowy?
Niezwykle istotna jest dbałość o wszystkie elementy, na które składa się układ pokarmowy. W tym celu pamiętać należy o zdrowym odżywianiu, jedzeniu owoców i warzyw, unikaniu nadmiaru alkoholu, niespożywaniu w dużych ilościach potraw tłustych i bogatych w cukier oraz jedzeniu regularnym i w odpowiednich odstępach czasowych. Nadmiar spożywania tłustych potraw sprawia, że układ pokarmowy potrzebuje więcej czasu na rozkład poszczególnych elementów, przez co odczuwamy przez długi czas dyskomfort i znużenie. Warto więc pamiętać o odpowiedniej diecie i nawodnieniu organizmu oraz wyzbyciu się złych nawyków żywieniowych.
Choroby układu pokarmowego
Nieodpowiednia dieta prowadzić może do wielu chorób i dolegliwości układu pokarmowego. Do mniej groźnych, lecz dość często występujących zaliczyć można m.in. zgagę, nudności, ból brzucha, zaparcia, biegunkę, wzdęcia czy reakcje wymiotne. Wśród bardziej poważnych chorób występują choroby wrzodowe czy nowotworowe. Lekkie dolegliwości leczyć można dzięki ogólnodostępnym lekom bez recepty. Jeśli jednak dolegliwości układu pokarmowego występują zbyt często, mogą być objawami poważniejszych chorób. W takich przypadkach należy udać się do lekarza i poddać niezbędnym badaniom. Szybkie zdiagnozowanie choroby i rozpoczęcie leczenia znacząco zwiększa bowiem szanse poradzenia sobie z problemem i powrotu do zdrowia.
